صربستان و معضلات ناشی از ویروس کرونا بر بخش های فرهنگی و هنری

44

این تحقیقات و ارزیابی نشان می دهد که دولت صربستان به دلیل اقدامات پیشگیری از شیوع بیماری همه گیر ویروس کرونا طی ماه های گذشته محدودیت هایی در کشور را به اجرا در آورد که تمامی شاغلین قشرهای مختلف از جمله در بخش های فرهنگی و هنری در یک تنگنای کاری قرار گرفتند.

در ابتدای گزارش یونسکو یادآوری شده است که مؤسسه های فرهنگی و هنری از ۱۶ مارس ۲۰۲۰،(۲۶ اسفند ۹۸) به روی عموم بسته شد و تمام برنامه ها به ویژه جشنواره ها لغو و یا به تعویق افتادند، در حالی که هنرمندان مستقل بدون تعامل باقی ماندند. علاوه بر این، تحرک و فعالیت های هنرمندان تقریبا متوقف گردید.

این تحقیقات فرهنگی همچنین نشان می دهد که دولت کمک مالی را برای ۳۰۹ هنرمند مستقل به مبلغ ۳۰ هزار دینار ( ۲۵۴ یورو) در هر ماه به مدت سه ماه در نظر گرفت. در حالی که هنرمندان بلگرادی بدون اشتغال دائمی که از کمک دولت محروم بودند، از طرف شهرداری بلگراد مورد کمک مالی قرار گرفتند.

تحقیقات یونسکو نشان می دهد که اگرچه بیشتر مؤسسات مجبور به اخراج شاغلین خود نبودند (فقط ۱.۸ درصد یا شش موسسه مجبور به کاهش تعداد کارمندان خود بودند، در حالی که ۵.۳ قراردادی ها فسخ شدند)، همچنین تعداد زیادی یعنی تقریبا نیمی از شاغلین هنری غیر دولتی (۴۷.۹ درصد) درآمد معمولی خود را از دست دادند.

دلایل وضعیت نابسامانی مالی مؤسسات فرهنگی و هنری در زمان بحرانی شیوع بیماری همه گیر کرونا بیشتر بخاطر نبود ابزار مالی حاصل از فروش بلیط و سایر خدمات فرهنگی و یا لغو مسابقات فرهنگی بوده است.

در گزارش یونسکو در باره صربستان در ماه های اول شروع بیماری همه گیر ویروس کرونا اشاره شده است که صنعت فرهنگی،هنری و گردشگری و شاخه های مربوطه از جمله هتل ها و رستوران ها به شدت تحت تأثیر قرار گرفتند، به ویژه آن بخش از برنامه های هنری و فرهنگی که به اجرای زنده بستگی دارد.

–        صنعت گردشگری در بحران کرونا

همچنین عواقب ناشی از بیماری همه گیر ویروس کووید-۱۹ بر صنعت گردشگری فرهنگی تأثیر زیاد بوده و در این راستا می توان گفت که در ماه مارس امسال ( فروردین ۹۹) این بیماری همه گیر کاهش ۶۵.۸ درصدی بازدید گردشگران از مراکز گردشگری صربستان را موجب گردید.

این تحقیق همچنین یادآور می شود که صنعت گردشگری با فعالیت های فرهنگی  به دلیل بازدید از موزه ها، کنسرت ها، جشنواره ها و اماکن تاریخی ارتباط تنگاتنگ دارد و تخمین زده می شود که صنعت گردشگری صربستان تا پایان سال جاری میلادی ۸۰ درصد درآمد معمول خود را از دست بدهد.

همچنین عنوان شده است که ۳۱ درصد بودجه صنعت هنر و سینما، از فیلمبرداری تأمین می شود و طبق اظهارات مقاماتی از انجمن فیلم و مرکز فیلم صربستان، صنعت فیلم سازی در این کشور در سه هفته اول مارس امسال (فروردین ۹۹)، ۹.۶ میلیون یورو زیان کرده است. زیرا که ۷۳ درصد شرکت های فیلم سازی تعطیل بودند.

این داده ها همچنین نشان می دهد که توزیع کنندگان فیلم و سینما ها در همین مدت زمان پنج میلیون یورو زیان دیده اند.

این تحقیقات همچنین نشان می دهد که ۷۳.۱ درصد از مؤسسات فرهنگی و ۵۳.۳ درصد از دست اندرکاران در بخش های هنری، فیلم و سینما قادر بودند که با پخش تولیدات و محصولات خود به صورت آنلاین در شرایط جدیدناشی از این بیماری همه گیر هماهنگ شوند.

این نهادهای فرهنگی و هنری تعدادی از تولیدات دیجیتالی خود را مانند ضبط نمایش های تئاتر، تورهای مجازی، کنسرت ها، بایگانی های دیجیتالی یا کتاب های صوتی را به طور رایگان در اختیار مخاطبان خود قرار دادند.

به این ترتیب، مؤسسات زیادی به کمپین یعنی “در خانه بمان” پیوستند. حدود ۸۱.۸ درصد از علاقمندان به امور فرهنگی، هنر و سینما بر این باورند که در وب سایت و شبکه های اجتماعی خود شاهد افزایش بازدیدکنندگان بودند. این در حالیست که موزه ملی در ماه های مارس و آوریل ۲۰۲۰ ( فروردین و اریبهشت ۹۹) حدود ۲۳۰ هزار بازدید را ثبت کرده اند.

در میان داده های مربوط به وضعیت مربوط به امور فرهنگی و هنری در قبل از بیماری همه گیر ویروس کووید- ۱۹، اشاره شده که ۸۷ درصد از علاقمندان به فرهنگ و هنر در سال گذشته حداقل از یک رویداد فرهنگی و ۷۸.۴ درصد از علاقمندان از دو رویداد فرهنگی دیدن کرده اند. بیشتر این افراد از رویدادهای موسیقی، سینما، بناهای فرهنگی و تئاتر بازدید کرده اند.کمترین بازدید با کمتر از ۱۰ درصد، از برنامه های “باله” و “اپرا” بوده است.

در بخش هنری و صنعت فیلم سازی در سال های قبل از بیماری همه گیر ویروس کرونا بیان شده است که ۳۰ هزار شرکت و مؤسسه هنری و فیلم سازی کوچک و بزرگ در صربستان ثبت شده اند که در آنها صد هزار نفر فعالیت داشتند که ۷۰ درصد آنها ۲۵ تا ۴۴ ساله هستند.

اضافه می شود که صنعت هنری و فیلم و سینما در صربستان ۳.۴ تا ۷.۱ درصد به تولید ناخالص داخلی کمک می کند و به عبارتی دیگر می توان گفت که نقش خوبی در اقتصاد کشور دارد.

داده های جمع آوری شده، صحبت از این دارند که اکنون ۵۶۲ مؤسسه فرهنگی یعنی (۵۳۰ نهاد دولتی، ۱۲ نهاد خصوصی و ۲۰ نهاد که بصورت شرکت های دولتی، بنیادها، جوامع مذهبی، دانشگاه ها فعالیت دارند) و همچنین ۶ هزار و ۴۷۶ شرکت در شاخه های مختلف فرهنگی و فیلم سازی فعالیت دارند.

هدف ازارزیابی یونسکو این بوده که با جمع آوری اطلاعاتی؛ نهادهای فرهنگی، هنرمندان، صنایع فرهنگی و صنعت فیلم سازی و سینما که در زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا به لحاظ مالی آسیب دیده اند، شناسایی و مورد حمایت قرار بگیرند.

–  یاری دولت به تمامی نهادها در بحران کرونا

یافته های اصلی ارزیابی حاکی از این است که با شیوع بیماری همه گیر ویروس کرونا در آغاز ماه مارس سال ۲۰۲۰ ( فروردین ۹۹) در صربستان، دولت این کشور طی اقداماتی برای پیشگیری از گسترش این بیماری وضعیت اضطراری اعلام کرد.

در این میان اشاره شده که وضعیت اضطراری بر بخش هنر و فرهنگ دشوارتر و بیشتر از دیگر بخش ها بنظر می رسد. این محدودیت ها در رابطه با امور فرهنگی و هنری را می توان به مواردی مانند؛ لغو و یا تعویق برنامه های مختلف گروهی به ویژه جشنواره های برنامه ریزی شده در این دوره، بدون تعامل بودن هنرمندان، تعلیق فعالیت های هنری هنرمندان در مناطق مختلف در داخل کشور، برنامه های ملی و بین المللی اشاره کرد.

رویدادهای فرهنگی بصورت آنلاین یکی از اولین اقدامات اتخاذ شده در بخش های هنری و فرهنگی مانند؛ صنعت نشر، بخش سمعی و بصری و بخش تئاتر به شمار می روند که فعالیت خود را در بحران ویروس همه گیر بصورت مجازی آغاز کردند.

در کنار این برنامه ها اقدامات اقتصادی با هدف کاهش اثرات منفی ناشی از بیماری همه گیر کووید -۱۹ از جمله مانند؛ به تعویق انداختن پرداخت های مالیات و کمک های اجتماعی حداقل به مدت ۳ ماه و معافیت مالیاتی در جهت حمایت از تمامی اقشار مردم صورت گرفت.

همچنین در این راستا می توان به کمک و حمایت دولت شامل کمک مالی مستقیم به شرکت ها با پرداخت سه حداقل دستمزد انجام گردید.

کمک های دولت موجب گردید که اکثر مؤسسات فرهنگی و هنری به اخراج کارکنان خود مجبور نشوند.

بخش های گردشگری و فرهنگی بیشتر به دلیل ممنوعیت اجتماعات و فرصت های محدود مسافرت ها بیشتر از دیگر مؤسسات تحت تأثیر قرار گرفتند.

تجزیه و تحلیل هایی در باره برنامه های  سمعی و بصری که در ماه آوریل امسال (اردیبهشت ۹۹) توسط انجمن فیلم، مرکز فیلم و اتاق بازرگانی صربستان انجام شد؛نشان می دهد که صنعت فیلم صربستان ۹.۶ میلیون یورو در چند ماه اول شیوع بیماری همه گیر کرونا زیان دیده است و این بیشتر بخاطر لغو همه فعالیت های هنری بوده است.

دست اندرکاران امور فرهنگی و هنری در این مدت تلاش زیادی را مبذول داشتند که از ابزارهای آنلاین استفاده شود تا اینکه شاغلین در صورت امکان وظایف کاری خود را از راه دور یعنی از خانه انجام بدهند و برای این منظور کار بصورت دیجیتالی بطور قابل توجهی رونق گرفت.

ناتوانی در دستیابی به محتوای فرهنگی، کالاها و خدمات در طی مراحل اولیه شیوع بیماری همه گیر کرونا موجب شد که  فضاهای جدید فرهنگی بصورت دیجیتالی و بایگانی های دیجیتالی تحت شعاع قرار بگیرند.

موسسات و صنایع فرهنگی، گردشگری و هنری به لزوم تغییراتی اساسی در کار و تجارت یعنی دیجیتالی شدن کارها پی بردند که برای بقای طولانی فعالیت ها بخصوص در این بخش ها بسیارضروری است. بنابراین  این بخش ها می توانند با استفاده از سیستم دیجیتالی تمرکز خود را به سمت شناسایی فرصت های جدید برای تولید برنامه های فرهنگی، انتشار و مصرف کالاها و خدمات فرهنگی هدایت کنند.

محتوای امور فرهنگی بصورت آنلاین مانند؛ نمایش های تئاتر و دیگر نمایش های هنری، نمایشگاه های عکس، مطالب دیجیتالی شده کتابخانه ها و اجرای زنده کنسرت ها و کتابخوانی بیشترین مراجعه را در این زمان داشته اند.

مؤسسات فرهنگی برای مقابله با افزایش تقاضای مجموعه های دیجیتالی در تلاشند تا اینکه مهارت هایی را در تحقیقات دیجیتالی و تکنیک های تجسم سازی ایجاد کنند تا این موارد به داده های قابل خواندن توسط ابزارهای الکترونیکی تبدیل شوند. عوامل کلیدی که نهادهای فرهنگی را قادر به تنظیم  این موارد کرده اند، حفظ محتوای کارها بصورت آنلاین از طریق شبکه های اجتماعی و وجود یک بایگانی دیجیتالی غنی است.

تغییر وظایف شاغلین و استخدام افراد جدید با مهارت در فن آوری های اطلاعاتی برای تهیه و ضبط محتوای دیجیتالی جدید مانند؛ تورهای مجازی، نمایشگاه ها، برنامه ها در فرم های دیجیتالی در طول تعطیلات ایجاد شده و این شامل تورهای مجازی سه بعدی موزه ها، شرکت های تولید فیلم، صفحات “وب” با محتوای اقدامات و فعالیت های آگاهی کننده می باشد.

–  تاثیرسیستم دیجیتالی در بهبود فعالیت های فرهنگی در بحران کرونا

دولت جمهوری صربستان سیستم دیجیتالی گسترده ای را جهت دسترسی به اطلاعات در موارد مختلف برای تمامی نهادها به ویژه فرهنگی به عنوان عاملی مهم برای انجام فعالیت ها بصورت رایگان در اختیار تمام اقشارمردم و تمامی نهادها قرار داده تا بتوان با یادگیری از ابزارهای مختلف دیجیتالی، کار در خانه و همچنین خواندن کتاب، دوره های آموزشی، تماشای فیلم ها، شنودن موسیقی و دیگر محتوای فرهنگی را از راه دور به سهولت انجام داد.

موسسات فرهنگی، جموعۀ اجراها و نمایش‌های آنلاین را به ویژه برای تئاترها ایجاد کرده اند، به عنوان مثال تئاتر ملی بلگراد از اولین نهاد فرهنگی در صربستان به شمار می رود که با شعار در خانه بمانید، برنامه های متنوعی را در اختیار عموم قرار داد.

موزه و گالری و سایت های میراث فرهنگی صربستان نیز با استفاده از فضاهای مجازی توانستند بخوبی با مردم در تماس باشند. در این میان موزه ملی بلگراد و موسسه مرکزی موزه ها در صربستان هم تورهای مجازی را برای ارائه فعالیت های خود فراهم کردند.

موزه ملی صربستان همچنین سخنرانی ها و تورهای راهنمای نمایشگاه های قبلی را ضبط کرده، بطوریکه حدود ۲۳۰ هزار نفر بطور مجازی از محتوای دیجیتالی آنها در مدت ۳۶ روز بازدید کردند.

موسسات فرهنگی مانند گالری ها، موزه ها، تئاترها و همچنین مؤسسات هنری به سرعت مواد آموزشی خود را توسعه داده و آنها را به صورت آنلاین در دسترس عموم قرار دادند. این اقدامات شامل خواندن کتاب برای همه سنین، کارگاه های هنری، سخنرانی ها و کارگاه های آموزشی در زمینه فرهنگ و تاریخ هنر، پخش تئاتر و آثار فیلم از بایگانی موسسات متناسب با برنامه درسی و قرائت مدرسه می باشند.

تمامی انتشارات در صربستان با اقدامی مهم اجازه داده اند که دانشجویان و معلمان مدارس امکان دسترسی رایگان به کتاب های درسی دیجیتالی را داشته باشند.

در یک اقدام هماهنگ شده و بشر دوستانه کتابخانه شهر بلگراد و بسیاری دیگر از ناشران ملی و حتی افراد عادی کتاب های خود را در اختیار بیمارستان ها و اورژانسها قرار دادند. همچنین برخی از کتابفروشی ها در کنار فروشگاه های مواد غذایی کتابفروشی های کوچک دایر کردند تا اینکه دسترسی برای علاقمندان راحت باشد.

در جریان وضعیت اضطراری، موسسات فرهنگی در صربستان در ابتکارات منطقه ای و بین قاره ای نیز شرکت کردند تا اینکه به ارتقا محتوای فرهنگی دیجیتالی کمک شود. تئاتر ملی صربستان در نووی ساد در این راستا طی برنامه ای همزمان در چندین کشور سمفونی شماره ۹ (لودویگ ون بتهوون) را پخش کرد.

  –  مهمترین عامل برای بقای فرهنگ،هنر و صنعت گردشگری

ادامه فعالیت های هنری، فرهنگی از طریق شبکه های اجتماعی بصورت مجازی از مهمترین عوامل برای بقای هنر و فرهنگ به شمار می روند. همچنین دیگر مؤسسات فرهنگی مانند؛ کتابخانه ها، موزه ها و میراث فرهنگی نیز فعالیت های خود را ادامه و علاقمندان را به طریق های مختلف از جمله مجازی به طرف خود جلب می کنند.

 همچنین اهمیت دادن به صنعت گردشگری نیز بسیار حائز اهمیت است واین واقعیت که تشویق گردشگران خارجی برای سیاحت از مراکز تاریخی و فرهنگی کشور با رعایت تدابیری برای مدت زمان طولانی تر می بایستی دنبال شود تا صنعت گردشگری به گونه ای حمایت شود.

بر اساس آمارهای منتشر شده؛ بیماری همه گیر COVID-19 از مارس سال ۲۰۲۰  ( فروردین ۹۹) به میزان ۶۵.۸ درصد باعث کاهش ورود گردشگران خارجی به صربستان شده است. اگر بهبودی تا پایان سال ۲۰۲۰ به تأخیر بیفتد، این بحران می تواند منجر به کاهش سالانه گردشگران تا ۸۰٪ برسد.

فرهنگ، نقش مهمی در بخش گردشگری دارد، زیرا که تمامی امور جهانگردی و گردشگری بر بخش فرهنگ به ویژه سایت های میراثی، موزه ها، رویدادهای فرهنگی و تاریخی و به ویژه صنایع دستی تأثیر گذار است.

این امر احتمالاً در بودجه کشور از طریق فروش کارت های مراکز فرهنگی جهت نمایش های مختلف، سوغاتی، کافه ها و سایر خدمات گردشگری و هنری تأثیر قابل توجهی دارد.

در کوتاه مدت و میان مدت ، سرمایه گذاری مالی در بخش میراث فرهنگی برای بهبود سیاست راهبردی اقتصادی کشور بسیار مهم است. تمامی امور اقتصادی کشور از جمله بخش فرهنگی، هنر، صنعت گردشگری و خلاقیت ها باید با شرایط جدید کار و زندگی سازگار شود.

–  راهبرد گردشگری، پاسخی در مقابل ویروس کرونا

همانطور گه گفته شد شیوع بیماری همه گیر ویروس کرونا بر اقتصاد صنعت گردشگری به شدت تأثیر منفی گذاشته است. البته  اقدامات متعددی برای حمایت از آن در نظر گرفته شده است.

شوک بالقوه به اقتصاد گردشگری بین المللی در سال ۲۰۲۰ ممکن است بین ۶۰ تا ۸۰ درصد باشد. فراتر از اقدامات فوری برای حمایت از بخش گردشگری، کشورها نیز به سمت توسعه اقدامات بهبودی روی آورده اند. این موارد شامل ملاحظات مربوط به رفع محدودیت های سفر، بازیابی اعتماد به نفس مسافران و بازنگری در بخش گردشگری برای آینده است.

ویروس کرونا با توجه به شوک فوری و بی حد و حصر، بحران بی سابقه ای را در اقتصاد گردشگری ایجاد کرده است. برای بهبود قدرت صنعت گردشگری در کشورها می بایستی مناطق و شهرهای گردشگری از حمایت و پشتیانی نهادهای مختلف برخوردار شوند و در این راستا بازگشایی و بازسازی مقاصد گردشگری به یک رویکرد مشترک نیاز دارد.

برنامه های اطلاعاتی برای بازدید کنندگان، کمپین های تبلیغاتی گردشگری داخلی، تهیه برنامه های جامع برای بهبود صنعت گردشگری، بازسازی مقاصد و مراکز جهانگردی، تشویق نوآوری و سرمایه گذاری از جمله موارد ضروری برای تقویت صنعت گردشگری محسوب می شوند.

اما برای احیای اقتصاد گردشگری و راه اندازی کسب و کار بایستی کارهای بیشتری به صورت منسجم و هماهنگ انجام شود، زیرا که خدمات گردشگری بسیار به هم وابسته هستند. دولت ها باید از قبل پیامدهای بعدی بحران ناشی از بحران ویروس کرونا را در نظر بگیرند.

از طرفی بایستی به این موضوع توجه شود که همیشه افتتاح هر بخش دشوارتر از تعطیل کردن آن است و به همین دلیل می بایستی قبل از اخذ هر تصمیمی تمامی امور را سنجید.

–  صنعت سینما در صربستان در بحران کرونا و قبل از آنر

تعداد بازدیدکنندگان سینما در صربستان در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل از آن تقریبا ۳۰۰ هزار نفرافزایش داشته است و لیست سالانه پربیننده ترین فیلم ها نشان می دهد که علاقمندان فیلم و سینما در صربستان، فیلم های پرفروش خارجی را بیشتر دوست دارند اما از فیلم های داخلی نیز غافل نیستند.

“مرکز فیلم صربستان” اعلام کرد که ۹۵۸ هزار و ۹۸۰ نفر در سال ۲۰۱۹، فیلم های داخلی و تولیدات مشترک را در سینماهای داخلی تماشا کردند که این تعداد حدود یکصد هزار نفر بیشتر از سال ۲۰۱۸ بوده است. همچنین اشاره می شود که تعداد کل بازدید کنندگان سینما در سال ۲۰۱۹ افزایش ۴ میلیون و ۴۷۶ هزار و ۴۳ نفر نسبت به سال قبل از آن داشته است. این در حالیست که تعداد بازدیدکنندگان سینماها در سال ۲۰۱۸ میلادی ۴ میلیون و ۷۸۴ هزار و ۵۹۸ نفر بوده است.

داده های مرکز فیلم صربستان بیانگر این موضوع است که که سال ۲۰۱۹ سالی بوده که بالاترین میزان بازدید از فیلم های داخلی در دهه گذشته را داشته است. بطوریکه دستاوردهای ایجاد شده در تولیدات داخلی یا تولیدات مشترک تقریباً یک میلیون مخاطب را به خود جلب کرده است.

یکی از بارز ترین موفقیت در سینماهای صربستان افزایش سینماهای دیجیتالی در این کشور است که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ افزایشی ده برابر داشته است. یعنی از ۱۳ سینما به ۱۳۰ سینمای دیجیتالی افزایش داشته که این امر یکی از علائم بارز در افزایش علاقمندان تماشاهای فیلم در سینما در صربستان به شمار می رود.

طبق اطلاعات مرکز فیلم صربستان، بیشترین درآمد سینماها از فروش کارت در سال ۲۰۱۹ بوده که افزایش ۱۶.۶ میلیون یورویی نسبت به سال ۲۰۱۸ داشته است که ۱۴.۶ میلیون یورو بوده است.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.