در پی تعطیلی اجباری نهادهای فرهنگی و ممنوعیت تجمع مردم در اماکن مختلف صربستان به دلیل شیوع بیماری کرونا، دستاندرکاران امور فرهنگی این کشور به ارائه فعالیتهای فرهنگی در فضای مجازی پرداختند.
تعطیل شدن نهادهای فرهنگی و تمامی اماکن تجمع مردم در صربستان که از جمله تدابیر اتخاذ شده دولت این کشور در مبارزه با بیماری همهگیر ویروس کرونا به شمار میروند، دستاندرکاران امور فرهنگی به ویژه تئاتر و موزههای مختلف در صربستان را به فکر ارائه فعالیتهای فرهنگی در محیط مجازی وادار کرد.
بیشتر تئاترها و موزهها در صربستان مخاطبان خود را برای معاشرت از راه دور فرا خواندند که علاقمندان به تئاتر و موزه میتوانند برنامههای فرهنگی از گذشته و حتی نمایشهای جدید را از طریق مجازی در خانه و یا مکان مورد دلخواه دنبال کنند.
پخش برنامههای تئاتر ملی در فضای مجازی
در این رابطه تئاتر ملی صربستان در ۱۷ مارس سال جاری ( ۲۷ اسفند ۱۳۹۸) پخش نمایشهای خود را بصورت آنلاین (اینترنت) آغاز کرد. مخاطبان علاقمند به تئاتر میتوانند نمایشهای مورد علاقه خود را از طریق سایت تئاتر ملی و همچنین کانال یوتیوب این نهاد فرهنگی تماشا کنند.
تئاتر ملی صربستان در کنار به رایگان نمایش گذاشتن اپرا، باله و نمایشهای دراماتیک، مخاطبین خود را دعوت کرد که میتوانند خواستههای خود را از طریق شبکههای اجتماعی به این نهاد برای اقدام مقتضی ارائه بدهند.
تئاتر ملی صربستان که کانال یوتیوب ویژه خود را دارد، فیلمهای ارزشمندی از انتشارات تئاتر فلسفی را پخش کرده که مخاطبین زیادی را نیز داشته است. همچنین تئاتر ملی صربستان از کانال ویژه یوتیوب خود برنامههایی را پخش کرده که در این برنامه ها، میهمانان در باره مطالب مختلفی گفت و گو داشته اند.
مشکلات جامعه معاصر و همچنین دلایل بحران جهانی بیماری همه گیر کرونا که موجب متوقف شدن چرخش زندگی و قربانی گرفتن هزاران نفر در سراسر جهان شد از جمله موضوعات این گفت و گوها بوده است.
تئاتر آتلیه ۲۱۲ در فضای مجازی
تئاتر آتلیه ۲۱۲، تئاتر آتلیه ۲۱۲ یکی از نهادهای فرهنگی بزرگ در بلگراد به شمار میرود و نمایشهای بزرگی در آن اجرا میشود. این نهاد در زمان ممنوعیت خروج مردم از خانه بخاطر بیماری همه گیر ویروس کرونا، مخاطبین خود را فراموش نکرده و روزهای سه شنبه، پنج شنبه و شنبه در صفحه فیس بوک خود برنامههای ضبط شدهاش را از ساعت ۲۰ به نمایش میگذارد.
این یک فرصت بی نظیر برای مخاطبین به تئاتر و امور فرهنگی است که مخاطبین برای اولین بار میتوانند یکی از نمایشهای این تئاتر را که در گذشته به نمایش گذاشته شده بودند از خانه تماشا کنند و بزرگترها خاطراتشان را از نمایشهایی که قبلا دیده اند، به یاد بیاورند.
آتلیه ۲۱۲ در ابتدای هر هفته برنامههای خود را از طریق شبکههای اجتماعی اعلام میکند.
فعالیتهای رادیو و تلوزیون صربستان
رادیو تلویزیون صربستان، رادیو تلویزیون دولتی صربستان که به (RTS) معروف است، کانال یوتیوب با محتویات برنامههای فرهنگی متعددی دارد که شامل بیش از ۱۴۰ نمایشنامه ضبط شده و تئاتر تلویزیونی را در بایگانی خود حفظ کرده است.
خاطر نشان میشود؛ ارتباط خوب فرهنگی بین رادیو تلویزیون صربستان و تئاتر ملی از زمان تأسیس تلویزیون بلگراد در سال ۱۹۵۸ وجود داشته است.
همچنین، سندی وجود دارد که نشان میدهد، اولین پخش تلویزیونی نمایشنامه در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۵۸ انجام شده و دقیقا این نمایش تئاتری از تئاتر آتلیه ۲۱۲ بلگراد بوده است.
قابل ذکر است که برخی از نمایشهای تئاتری نیز بصورت زنده از تلویزیون دولتی صربستان پخش میشده است. رادیو تلویزیون صربستان در روزهای پیشگام خود امکان ضبط نمایش را نداشت زیرا که ضبط مغناطیسی برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ با ضبط مراسم جشن بیستمین سالگرد انقلاب صربستان در شهر اوژیتسو در جنوب این کشور که بنام «اوژیتسا تیتو» معروف بود، ضبط و سپس اولین کنفرانس غیر متعهدها در بلگراد که از اول تا ششم سپتامبر سال ۱۹۶۱ میلادی برگزار شد، نیز از این طریق ضبط و پخش شد.
بعدها ضبط اجراهای تئاتر با استفاده از متد مغناطیسی شروع شد، اما به دلیل مشکلات مالی و تعداد کم نوار برای ضبط، بیشتر ضبط ها پس از استفاده برای ضبط اجرای دیگر پاک می شد. به این ترتیب متاسفانه فیلم و نمایشهای زیادی از اواسط قرن بیستم از بین رفته است.
در کانال یوتیوب فرهنگی ـ هنری رادیو تلویزیون صربستان، نوارهای ضبط شده از نمایشنامههای تئاتر «درام یوگسلاوی» در سال ۱۹۵۱ ضبط و بار گذاری شده است که بخاطر علاقمندی زیاد، این نمایشنامهها در سال ۱۹۶۷ بازسازی مجدد شده است.
رادیو تلویزیون صربستان اکنون به دلیل تعطیل شدن مدارس ناشی از بیماری همهگیر ویروس کرونا، برنامه ویژه آموزشی برای دانش آموزان ابتدایی و دبیرستان را اختصاص داده تا اینکه دانشآموزان کلاس درسی خود را بتوانند از راه دور ادامه بدهند.
تئاتر عروسکی پینوکیو و تئاتر «ووک»
تئاتر عروسکی پینوکیو و تئاتر «ووک» در بلگراد که اصولا برنامههای آنها برای قشر جوان و رضایت آنان است، در زمان ممنوعیت تجمع مردم بخاطر ویروس کرونا برنامههای خود را بطور زنده از طریق اینترنت، فیسبوک و یوتیوب شنبه ها ساعت ۱۲ پخش میکنند که مخاطبین زیادی را به خود اختصاص داده است.
شهرداری بلگراد که اماکن فرهنگی را زیر پوشش خود دارد از تئاترهای مختلف که دارای امکانات جهت پخش از شبکههای اجتماعی هستند، دعوت کرد که برنامههای آموزنده را برای جوانان و خردسالان تهیه و از طریق این شبکهها پخش کنند.
یاسمینکا پتروویچ؛ نویسنده قصه های کودکان
یاسمینکا پتروویچ «Yasminka Petrovich» نویسنده قصههای کودکان در صربستان به عنوان هدیهای برای کودکان در کانال یوتیوب خود، خواندن قسمتهایی از یک کتاب خود را شروع کرده و در همین حال تکلیفی را در این برنامهها برای این قشر در نظر گرفته که مورد قبول مخاطبین خردسال قرار گرفته است.
برنامههای موزه ملی صربستان در فضای مجازی
موزه ملی صربستان، این موزه نیز مانند دیگر مراکز فرهنگی در پایتخت صربستان برنامههای خود را از ۱۲ ماه مارس امسال بخاطر ویروس کرونا متوقف کرده و در حال حاضر بازدید از این مکان امکان پذیر نیست. موزه ملی صربستان از مخاطبین خود دعوت کرده که سایت موزه را بازدید کنند. این موزه در ابتکاری تحت عنوان «پیاده روی مجازی در نمایشگاههای موزه» مجسمههایی را از آثار ایوان مشتروویچ «Ivan Meshtrovich» که در مجموعه موزه ملی صربستان قرار دارد، به نمایش گذاشته است.
همچنین دیگر موزهها، گالری ها و مراکز فرهنگی در بلگراد و دیگر شهرهای صربستان نیز اعلام کردند که با مخاطبین خود در زمان مبارزه با ویروس کرونا در ارتباط هستند و در این رابطه موزه مردمی شهر کیکیندا در شمال صربستان از مخاطبین خود خواست تا از فیس بوک و اینستاگرام از این موزه بازدید کنند.
ویروس کرونا و زندگی اجتماعی در صربستان
در زمانیکه اتوبوسهای شهری و بین شهری و همچنین تمامی محافل اجتماعی و ورزشگاهها، رستورانها و … تعطیل، ممنوعیت تجمع بیش از دو نفر و رعایت فاصله ۲ متری اجتماعی میبایستی برای حفظ سلامتی و جلوگیری از شیوع گسترده ویروس کرونا اجرا شوند، شبکههای اجتماعی تنها سرگرمی برای تمامی اقشار یک جامعه است که میتوانند در این زمان بسیار مفید و سرگرم کننده باشند.
برنامههای مختلف از سوی مراکز فرهنگی و شبکههای اجتماعی در صربستان موجب شده که مردم اوقات بیشتر خود را در کنار خانواده و با برنامههای مختلف فرهنگی، فیلم، سریال و فیلمهای مستند بگذرانند.