به همت رایزنی فرهنگی و مرکز مطالعات فارسی دانشگاه بلگراد برنامه ادبی گرامیداشت روز فردوسی و خیام به صورت برخط (آنلاین) برگزار گردید. در این نشست مهدی شیرازی، رایزن فرهنگی و نماینده بنیاد سعدی در صربستان، دکتر سعید صفری مدرس زبان فارسی، چند تن از استادان دانشگاه بلگراد و جمعی از دانشجویان حضور داشتند و در دو بخش به معرفی و بررسی نقش فردوسی و خیام در ادب فارسی پرداخته شد.
مهدی شیرازی، رایزن فرهنگی کشورمان در سخنانی ضمن معرفی اجمالی فردوسی با اشاره به اهمیت نقش فردوسی اظهار داشت « فردوسی با تاریخ و فرهنگ ایران پیوند خورده است و شاهنامه، حاصل یک عمر تلاش او برای انتقال گنجینه داستانها، روایت ها و مباحث اخلاقی و معنوی است، او با تاکید بر یگانه پرستی و تمجید خصایل اخلاقی، مروج اخلاق انسانی و همچنین توجه به معارف توحیدی است». نماینده بنیاد سعدی در صربستان همچنین با اشاره به اهمیت آشنایی فارسی آموزان با شاعران بزرگ ایران افزود «جایگاه فردوسی در زبان و ادب فارسی از آنجایی بی بدیل است که با سرایش شاهنامه موجب تثبیت و تحکیم زبان فارسی در بیش از هزارسال پیش شد و از این رو، روز بزرگداشت فردوسی، روز پاسداشت زبان فارسی نامگذاری شده است.» وی فارسی آموزان و علاقمندان به زبان فارسی را به پژوهش و استفاده از منابع اصلی برای آشنایی بیشتر با شاعران و اندیشمندان ایرانی تشویق نمود.
در ادامه، دکتر سعید صفری، مدرس زبان فارسی دانشگاه بلگراد، با اشاره به اهمیت شاهنامه در گنجینه ادب فارسی به ویژگی مهم شعر و دلایل اهمیت آن در زبان فارسی اشاره کرد و اظهار داشت «شعر و نظم در ادب فارسی، اصلی ترین قالب بیان و اندیشه است بطوریکه نه تنها در توصیف های خیال انگیز، بلکه ابزار اصلی در بیان روایت و داستان و حکمت و معرفت بوده است. علاوه بر ویژگی های فرهنگی، یکی از دلایل این امر، تغییرات گسترده و تطور زبان فارسی در طول هزاران سال بوده که در نتیجه، با از بین رفتن محدودیت های ساخت زبانی از جمله حذف جنسیت و حالت دستوری، امکان جابجایی سریع سازه های جمله و تشکیل واحدهای معنادار موزون فراهم می آید» وی سپس به بررسی ساختاری چند قطعه شعر از فردوسی و عطار پرداخت و برخی از ویژگی های ساختی و معنایی آنها را تشریح نمود.
خانم دکتر اما میلکوویچ، استاد شرق شناس دانشگاه بلگراد، سخنران دیگر این برنامه بود که به تفضیل درباره خیام و اثر ترجمه شده رباعیات به زبان صربی توضیحاتی ارایه داد. وی با بیان اینکه خیام اساسا در حوزه علم و فلسفه مطرح است و نسبت شاعری به وی در رتبه های بعدی قرار می گیرد، شرحی از تحولات تاریخی آن دوره ارایه نمود و یکی از مهمترین کارهای خیام را تلاشهای وی در ایجاد تقویم جلالی برشمرد. وی در ادامه توضیحاتی در خصوص ترجمه کتاب رباعیات خیام که حدود هشتاد سال پیش توسط دکتر فهیم بایراکتارویچ، موسس دپارتمان شرق شناسی دانشگاه بلگراد، انجام شده و ویرایش اخیر آن توضیحاتی ارایه داد.
در ادامه این برنامه دو تن از دانشجویان بخشهایی از شاهنامه (داستان رستم و سهراب) و چند قطعه از رباعیات خیام را قرائت کردند و تصاویری از آرامگاه این شاعران و کتابهای ایشان به نمایش درآمد.