برگزاری نشست تخصصی “بررسی جایگاه و مقام زن در اسلام و مسیحیت”

236

به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان و همکاری اداره ارتباطات فرهنگی بین‌المللی زنان اداره‌کل همکاری‌های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور، نشست تخصصی : ” بررسی جایگاه و مقام زن در اسلام و مسیحیت”   در روز چهارشنبه  مورخ ۱۵/۱۱/۹۹ با حضور نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی ایران و مجلس صربستان و  اساتیدی از ایران و صربستان به صورت مجازی و به زبان فارسی، انگلیسی و صربی ساعت ۱۷ به وقت تهران در پلتفرم اسکای روم برگزار شد.

 در آغاز نشست خانم دکتر زینب سلامی؛ استاد دانشگاه و دارای دکترای علوم قرآن و حدیث به عنوان دبیر نشست ضمن خوشامدگویی و معرفی مدعوین نشست، با ذکر عنوان سخنرانی از خانم دکتر الهیان نماینده و عضو کمیسیون امنیت ملی  مجلس شورای اسلامی خواست تا سخنان خود را ایراد نمایند.

خانم دکتر زهره الهیان؛ نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی “تأثیر انقلاب اسلامی بر قوانین جمهوری اسلامی ایران در حوزه زنان و خانواده” را مطرح نمودند.

دکتر الهیان با تاکید بر این که این گونه نشست‌ها موجب تبادل تجربیات و به اشتراک گذاشتن رویکردها در ادیان می‌شود و  ادیان توحیدی می‌توانند به نقاط اشتراک زیادی در حوزه زنان و خانواده دست یابند افزود: دین مبین اسلام، الگوی زن را نه در حاشیه و به دور از تحولات تاریخی و مانند موجودی که جنسیتش بر انسانیتش ترجیح دارد، بلکه به عنوان وجودی که می‌تواند در عین حفظ عفت و ارزش‌های انسانی در متن و مرکز تحولات سیاسی فرهنگی اجتماعی قرار بگیرد، مورد توجه قرار می‌دهد.

وی با ذکر این مطلب که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، امام خمینی به عنوان رهبر این انقلاب، نگاهی پویا و عمیق نسبت به زن و جایگاه ایشان در همه‌ی عرصه‎های جامعه ارائه نمودند تاکید نمود: این نگاه منشا تحول عظیمی در نحوه حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، علمی، مدیریتی و خانوادگی گردید. که سرمایه انسانی امروز جامعه بانوان توانمند ایران، مدیون این نگاه نواندیشانه است. جمله معروف آیت الله خمینی، که چراغ راه زنان ایران قرار گرفت این جمله می باشد: زن باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت نماید.

الیهان با اشاره به تاثیر نگرش امام خمینی بر قوانین ایران پس از پیروزی انقلاب افزود: قانون اساسی ایران در اصول متعدد خود مانند اصل سوم، نوزدهم، بیستم، بیست و نهم، سی ام، سی و چهارم و بسیاری اصول دیگر، توجه ویژه ای به حقوق زن در خانواده و جامعه دارد.

وی افزود: پس از پیروزی انقلاب و در دوران استقرار نظام جمهوری اسلامی قوانین و سیاستهای متعددی در راستای حمایت از خانواده به تصویب رسیده است. مواردی چون حق حضانت، اشتغال، بیمه بیکاری، مقرارت استخدام و بازنشستگی، ایجاد تناسب میان اشتغال و خانواده در موضوع خدمت نیمه وقت بانوان، قوانین مربوط به نفقه، تأمین و توانمندسازی زنان بی‌سرپرست و بیوه،  حمایت قانونی از الگوی تغذیه‌ای شیرمادر، مجازات و تعزیر برای تعرض به زنان، به‌هنگام‌سازی ارزش مهریه، سیاست‌ها و قوانین مربوط به تسهیل ازدواج، سقط درمانی، تدوین سند ملی امنیت اجتماعی بانوان و کودکان و بسیاری از قوانین دیگر را می توان شناسایی نمود که در راستای تقویت بنیاد خانواده و حمایت از نقش و جایگاه زن در جامعه بوده است. همچنین تصویب قانون حقوق و مسئولیت های زنان در ج.ا.ایران، تصویب قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، قانون تقلیل کار مادران  شاغل در شرایط خاص، قانون اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواح مادران ایرانی با مردان خارجی، تهیه لایحه حمایت از کرامت و امنیت  زنان در برابر خشونت ، از جمله همه این تلاشها برای افزایش کرامت و جایگاه زن در جامعه اسلامی می باشد.

در پایان وی با ذکر این نکته که  آیت الله خامنه ای، رهبر ایران، در ادامه اندیشه پویای آیت الله خمینی(ره)، مساله زن و خانواده را از مسائل درجه یک (اهمیت و  اولویت) در کشور مطرح نمودند و این اندیشه پویا همچنان در جمهوری اسلامی ایران به صورتی فعال و پیش رونده، وجود دارد و ثمرات بسیاری در پی داشته است اظهار امیدواری کرد فرصتی برای دیدار از ایران  برای مدعوین صربستانی جلسه فراهم شود تا آثار این نگرش پویای اسلامی را از نزدیک مشاهده نمایند.

در ادامه جلسه سرکار خانم دکتر میسالا پرامنکوویچ؛ اولین زن مسلمان محجبه مجلس جمهوری صربستان، معاون رئیس حزب عدالت و آشتی و عضو شورای شهر مسلمان نشین نووی پازار در ایالت سنجاک صربستان در موضوع “برابری جنسیتی در پرتو حقوق و قوانین شرعی” به ارائه مطلب پرداخت.

پرامنکوویچ با تبریک میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها و اشاره به روز مادر گفت: اسلام و شریعت توجه خاصی به  جایگاه زن در جامعه و همچنین روابط میان زن و مرد دارد و قرآن به عنوان یک منبع قوانین شرعی از حقوق زن سخن می‌گوید. نام زن و مرد در قرآن بطور مساوی ۲۴ مرتبه در کلام خدا آمده است و یکی از سوره های قرآن کریم (النساء) به نام زن است. قرآن اهمیت زن و مرد را به یک اندازه می‌داند.

وی افزود: بنا بر آموز‌ های قرآنی زن یکی از عناصر مهم جامعه است و زن و مرد به نسبت مساوی در برابر رفاه، سعادت و خوب و بد جامعه مسئول و وظایف مشخصی دارند وحق ندارند در مقابل ظلم و بی عدالتی‌های اجتماعی و سیاسی جسماً، زباناً و قلباً بی تفاوت و ساکت باشند. بر اساس کلام قرآن زن باید همچون مردان آموزش دیده و تحصیل کند و در جایگاه‌های علمی و اجتماعی حضور فعال داشته باشد.

نماینده مجلس صربستان افزود: قوانین “الهیات کلاسیک” کرامت زن و مرد را به گونه‌ای متفاوت از یک دیگر بر اساس ساختمان بیولوژیکی آنها تعریف می کند که حقوق زن را در حوزه‌های گوناگون بر اساس فعالیت‌ها و نقش او و منحصر به منطقه ای که در آن زندگی می‌کند محدود و یا حتی پایمال می کند.

وی با اشاره به این که امروزه می‌توان گفت سه نوع تئوری در میان مسلمانان رایج است آنها را برشمرد و گفت: یکی نظریه تابعیت است که زن را تحت تکلف و تابعیت مرد می داند. دوم نظریه اصل مکملیت است که اصرار بر تقسیم نقش زن و مرد در جامعه دارد و به عبارت دیگر معتقد است، یکی مکمل دیگری است  سوم نظریه مساوات خواهی است که زن و مرد را در صحنه اجتماعی یکسان می‌داند.

پرامنکوویچ در نهایت خاطرنشان کرد که به طور کل قوانین شرع اسلام به کرّات تفاسیر متفاوتی داشته است و حتی در بسیاری موارد به قصد سوء استفاده آنها را تفسیر کرده اند. اما امر مسلّم این است که زن مسلمان باید همچون زنان غیر مسلمان برای دستیابی به حقوق خود تلاش و مبارزه کند.

در ادامه جلسه سرکار خانم دکتر توفیقی استادیار دین پژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب به طرح مباحث  خود با عنوان” توحید به مثابه نقطه آغاز پیشرفت برای زنان مسلمان و دریچه ای برای گفتگوی میان فرهنگی” پرداخت.

توفیقی با تبریک میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها و اشاره به برخی مباحث مطرح شده از سوی اساتید گفت: مایلم به تلاش‌هایی که با توجه به خوانش‌های جدید از دین اسلام، این امکان‌های رهایی‌بخش (منتج) از اسلام را از دوران انقلاب تاکنون و در آینده فراهم می‌آورد، تأکید کنم.

وی افزود: یکی از محورهای مهم در این بازخوانی‌ها مفهوم توحید بوده است. توحید به معنای این است که از منظر اسلامی، خدایی واحد وجود دارد که از همه نیروهای این جهانی برتر است. بنابراین مردسالاری چنان که در بسیاری از فرهنگ‌های دیده می‌شود، کاملا مردود است.

توفیقی گفت: خدا فراتر از همه قدرت‌های این جهانی و این زمینی است. همچنین در نگاه توحیدی بر این تاکید می‌شود که خدا جنسیت ندارد. بنابراین کسی نمی‌تواند با نسبت دادن جنسیت مذکر به خدای متعال ادعا کند که مردانگی ارزش خاصی است.

این استاد دانشگاه در پایان اظهار داشت:  در نگاه توحیدی بر دستگیری خدای واحد از همه موجودات تاکید می‌شود. بنابراین کسانی که به دلیل شرایط اجتماعی تضعیف شده‌اند و مورد ستم قرار گرفته‌اند، می‌توانند امید داشته باشند که خدای بزرگ فریادخواهشان باشد.

در خاتمه سرکار خانم بوبانا آنجلکوویچ؛ تحلیل‌گر اجتماعی و سیاسی انجمن بین المللی ژئوپولیتیکای صربستان به ایراد سخنان خود پرداختند.

بوبانا آنجلکوویچ در سخنرانی خود با اشاره  به اینکه ما در جهانی زندگی می‌کنیم که در آن گروهی از ایدئولوژیست‌ها همواره سعی در تحمیل سیستم‌های ارزشی و معیارهای کیفیتی و کمیتی دارند. وی در سه نکته به جزئیات مرتبط با موضوع این نشست اشاره نمود:

– تفاوت در دیدگاه های مسیحیت شرق و مسیحیت غرب در رابطه با جایگاه و مقام زن؛

– زن در سروده های ملی / مردمی

– اهمیت زبان و ادبیات در برخورد با ایدئولوژی های تنگ نظرانه با مقاصد مگالومانی(خودبزرگ بینی)

وی با تاکید بر این که یکی از تفاوتهای مهم مسیحیت شرق و مسیحیت غرب، از لحاظ اجتماعی و انسان شناسی، در ساختار تعریف شده زندگی در کلیسا است، گفت: در مسیحیت شرقی فعالیت کلیسا و ارتباط آن با دینداران بر اساس گفتگو با کشیشان انجام می‌گیرد که مسئول زندگی معنوی جامعه هستند که از قوانین و هنجارهای مسیحیت ارتدکس پیروی می‌کنند و با توجه به اینکه روحانیون حق تشکیل خانواده دارند بنابرین نقش زن سرکوب و یا نفی نمی شود و نقش زن مطابق با طبیعت او و روابط طبیعی وی توأم با معنویت است که توسط مذهب ارتدکس بیان می شود. مذهب ارتدکس معتقد است که زندگی معنوی انسان با تشکیل خانواده تکمیل می شود.

این تحلیلگر با اشاره به این که در مسیحیت غرب و فرقه های مسیحی کاتولیک و پروتستانت و زیرشاخه های آنها، روحانیون در تجرد زندگی می کنند افزود: از فعالیت زنان در کلیسا جلوگیری می شد که البته اخیراً بنا بر اصرار ایدئولوژی نئولیبرالی که از درون کلیسا برخاسته و خود، هرگونه هویتی بجز هویت فردی را نفی می‌کرد(البته ناگفته نماند که این نوع تفکر نیز پس از مدتی از هم پاشید و برای اینکه طیف وسیعی از مردم این تغییرات را بپذیرند، دستگاهای رسانه ای قدرتمندی بکار گرفته شدند) اکنون کلیسای کاتولیک روم با برخی از انجمن های هیپی و جشنواره های موسیقی پاپ غربی تفاوتی ندارد. بنابراین نقش زن را به هیچ عنوان در کلیسای شرق با کلیسای غرب و زیرشاخه های آن نمی توان مقایسه کرد.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت زن در ادبیات  و فرهنگ صربستان گفت: در ادبیات مردمی صربستان، زن به عنوان یک همسر، مادر و خواهر معرفی می شود که در شرایط ویژه کارهای قهرمانانه‌ای انجام می‌دهد، مثل یک درمانگر و غیره، این قبیل چیزها نقش بسیار متفاوت و بسیار پیچیده‌ی زن در فرهنگ و جامعه ارتدکس را ارائه می دهد.

خانم آنکلوویچ باتاکید بر اهمیت زبان و زبان شناسی افزود: امروزه در دنیا شاهد فشارهای عظیم از همه سو برای پذیرش ایدئولوژی های مشکل‌ساز هستیم. پذیرش تجاوز به حریم زبان و ادبیات به عنوان ابزاری قانونی برای دستیابی به اهداف ایدئولوژیکی، با اصرار بر به اصطلاح “برابری جنسیتی” به عنوان راهی منحصر به فرد برای درک و تفسیر رویدادهای اجتماعی، تجاوزی اصولی و قاعده دار به بسیاری از زبان‌های دنیا ست.

وی به این نکته مهم اشاره نمود که: عبارت “برابری جنسیتی” و اصرار ایدئولوژیکی تروتسکیست بر عدالت انحصاری آن، از زبان انگلیسی ناشی می‌ شود، که بسیار نامناسب است و اَشکال زنانه‌ی اسم، فعل، صفت، ضمیر، و غیره را تشخیص نمی‌دهد و قوانین ضعیف زبانی خود را به سخنرانان دیگر تحمیل می‌کند، زبان‌هایی که از پیش در ساختارهای اصلی زبانی خود، اَشکال زنانه را داشته و دارند.

این عضو انجمن بین المللی ژئوپولیتیکای صربستان در پایان گفت: انگلیسی زبانان و متخصصان زبان به جای استفاده از زبان به عنوان ابزاری ایدئولوژیکی و تحمیل هنجارهای سورئال به دیگران، که زبان و فرهنگ آنها از گذشته فرمهای زنانه را تشخیص می داده اند، باید شروع به توسعه فرم های زنانه نه تنها در ساختار زبان انگلیسی بلکه در بطور کل در کلیه بحث های تاریخی و فرهنگی کنند.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.