اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح اسلامی، یک مراسم مذهبی شیعی است که بیستم صفر ۶۱ هجری قمری ( ۶۸۰ میلادی) چهل روز پس از روزعاشورا، روزکشته‌شدن حسین بن علی نوه محمد، فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا و امام سوم شیعیان در کربلا توسط حکومت یزیدبرگزار می‌گردد.
حسین بن علی و ۷۱ نفر از یارانش در سال ۶۱ در جنگ کربلا توسط سپاه عبید الله بن زیاد به شهادت رسیدند. روز بیستم صفر یعنی چهل روز پس از کشته شدن حسین بن علی، خانواده حسین بن علی یعنی کاروان اسرا، از شام به مدینه بازگشتند.
اربعین بزرگترین پیاده‌روی جهان است در سال‌های اخیر، جمعیت حاضر در مراسم سوگواری اربعین در عراق بزرگترین اجتماعات مسالمت‌آمیز جهان بوده‌است. تعداد زائران اربعین حسینی در سال ۲۰۲۲ میلادی، به ۲۱ میلیون نفر رسید.
در حالی که اربعین یکی از شعائر شیعیان است، مسلمانان سنی و حتی مسیحیان، زرتشتیان هم در زیارت و هم کمک به اجرای مراسم‌ها شرکت می‌کنند. زائران کشورهای اروپایی از جمله سوئد، روسیه و حتی هیاتی از شهر واتیکان در این مراسم شرکت کرده‌اند. برخی از رهبران مذهبی مسیحی عراق نیز به هیئت واتیکان پیوستند.
